سرمایه گذاری در طلا همیشه یکی از محبوب‌ترین گزینه‌های ایرانیان برای حفظ ارزش پول و افزایش ارزش دارایی در برابر تورم بوده است. اما با وجود جذابیت طلا، این بازار ویژگی‌هایی دارد که می‌تواند سودآوری سرمایه گذاران را با خطر بسیاری روبرو کند. نوسانات قیمتی، هزینه‌های جانبی مانند اجرت و مالیات و نیاز به نگاه بلند مدت برای سودآوری از عواملی هستند که برخی سرمایه گذاران را به فکر بازارهای جایگزین می‌اندازد.

بازارهای دیگری وجود دارند که می‌توانند بازدهی بالاتر، نقدشوندگی مناسب‌تر یا تنوع بیشتری را در سرمایه گذاری فراهم کنند. در این مقاله به بررسی این بازارها می‌پردازیم و مزایا و معایب هر یک را تحلیل می‌کنیم تا بتوانید بهترین انتخاب را برای سرمایه گذاری خود داشته باشید.

چرا به جای طلا باید به بازارهای دیگر فکر کنیم؟

هر بازار سرمایه گذاری، ترکیبی از مزایا و معایب است. همین مزایا و معایب باعث می‌شود هر بازاری برای عده‌ای مناسب و برای عده‌ای دیگر نامناسب باشد. در ادامه برخی از دلایلی که باعث می‌شود سرمایه گذاری در بازار طلا برای عده‌ای مناسب نباشد را توضیح می‌دهیم.

نوسانات شدید قیمت طلا

هر چند طلا به عنوان یک دارایی امن شناخته می‌شود، اما قیمت آن به عوامل مختلفی از جمله نرخ ارز، قیمت جهانی طلا، و تقاضای داخلی وابسته است. مجموعه این وابستگی‌ها باعث می‌شود قیمت طلا در ایران به طور مداوم نوسان داشته باشد.

برای مثال، زمانی که نرخ ارز به دلیل تصمیمات اقتصادی یا سیاسی افزایش می‌یابد، قیمت طلا نیز به طور غیر منتظره‌ای بالا می‌رود. از سوی دیگر، با کاهش تقاضا یا ثبات نسبی در بازار ارز، قیمت طلا ممکن است افت کند. مجموعه‌ای از اتفاقات این چنینی باعث می‌شود طلا نوسان زیادی را در کوتاه مدت تجربه کند.

این نوسانات، به ویژه برای کسانی که به دنبال سرمایه گذاری کوتاه مدت هستند، یک چالش محسوب می‌شود. در شرایطی که بازار طلا به طور مداوم دستخوش تغییر است، پیش‌بینی دقیق رفتار آن دشوار بوده و سرمایه گذاران ممکن است با زیان مواجه شوند.

هزینه‌های جانبی خرید طلا

یکی از معایب مهم سرمایه گذاری در طلا، هزینه‌های جانبی مربوط به آن است. در خرید طلای زینتی، اجرت ساخت می‌تواند بخش قابل توجهی از قیمت خرید را تشکیل دهد. علاوه بر این، مالیات بر ارزش افزوده نیز به هزینه کلی اضافه می‌شود. این هزینه‌ها در زمان فروش به سرمایه گذار بازنمی‌گردد. زیرا در زمان فروش، تنها ارزش ذاتی طلا مبنای قیمت‌گذاری قرار می‌گیرد.

بحث دیگری که درباره طلا وجود دارد، حفظ امنیت در مقابل احتمال سرقت است. به این منظور راه‌های مختلفی مثل استفاده از گاوصندوق یا صندوق امانات بانک وجود دارد. هر کدام از این راه‌ها نیز هزینه‌های خاص خود را به شما تحمیل می‌کنند.

این موضوع نیز به نوبه خود، جذابیت سرمایه گذاری روی طلا را برای برخی افراد، مخصوصا در کوتاه مدت، را کاهش دهد. 

عدم سوددهی در کوتاه‌مدت

بازار طلا معمولاً برای سرمایه گذاری بلندمدت مناسب‌تر است. طلا یک فلز گران‌بهاست که به عنوان پشتوانه اقتصادی بسیاری از کشورهای دنیا استفاده می‌شود. در واقع طلا دارای ارزش ذاتی است. بنابراین می‌توانید از افزایش قیمت و سوددهی آن در بلند مدت آسوده خاطر باشید. اما موضوع سودآوری برای طلا در کوتاه مدت متفاوت است.

در بازه‌های کوتاه مدت، به دلیل هزینه‌های جانبی و مخصوصا به واسطه نوسانات قیمت، بازدهی طلا ممکن است چندان چشمگیر نباشد. حتی ممکن است با سرمایه گذاری زیر یک سال روی طلا، به جای سود، ضرر کنید.

از سوی دیگر، در بازارهایی مانند ارز دیجیتال، بورس یا حتی ملک، امکان کسب سود در بازه‌های زمانی کوتاه‌تر بیشتر است. این موضوع باعث می‌شود که افراد با اهداف کوتاه‌مدت به سراغ بازارهای جایگزین بروند.

نیاز به دانش و تجربه

حقیقت این است که اگر نگاه شما برای سرمایه گذاری روی طلا واقعا بلند مدت (بیش از ۳ یا حتی بیش از ۵ سال) باشد، نیازمند دانش و تخصص بالایی نیستید. زیرا با سرمایه گذاری بلند مدت روی طلا، حتی اگر در زمان نامناسبی وارد بازار شده باشید، اشتباه شما در ورود به بازار در بلند مدت جبران می‌شود.

اما برای سرمایه گذاری کوتاه مدت روی طلا، داستان کاملا متفاوت است. با رویکرد کوتاه مدت، هم باید شناخت مناسبی از بازار طلا و عوامل موثر در تغییرات قیمتی آن داشته باشید، هم بتوانید از منظر تکنیکال، بازار را از روی نمودار آن تحلیل کنید. همین مسئله باعث می‌شود بسیاری از مردم در کوتاه مدت در بازار طلا دچار ضرر شده و آن را رها کنند.

بازارهای جایگزین برای سرمایه گذاری

بازارهای مختلفی وجود دارند که هر کدام از منظری نسبت به بازار طلا برتری دارند. در ادامه این بازارها را معرفی کرده و مزایا و معایب آن‌ها را توضیح می‌دهیم تا بتوانید متناسب با نیاز و شرایط خود، بازار مناسب را برای سرمایه گذاری انتخاب کنید.

ملک و زمین: بازاری سنتی با روش‌هایی نوین برای سرمایه گذاری

ملک، بازاری سنتی است که برای سرمایه گذاری در آن نیازمند سرمایه اولیه زیادی هستید و برای کسب سود باید نگاه بلند مدت داشته باشید. اما با روش‌های جدید سرمایه گذاری در این بازار، مثل روش سرمایه گذاری جمعی (Crowdfunding)، معادلات در این بازار تغییر کرده است.

نمونه‌های موفقی از پلتفرم‌های خارجی که با روش سرمایه گذاری جمعی کار می‌کنند، مثل Fundrise، Groundfloor، Realty Mogul و Diversyfund وجود دارند. به عنوان نمونه موفق ایرانی در این زمینه می‌توانیم به پلتفرم آکومتر اشاره کنیم.

پلتفرم آکومتر با ایجاد امکان فروش متری ملک، امکان سرمایه گذاری در ملک با پول کم را فراهم کرده است. علاوه بر این قدرت نقدشوندگی در این بازار به همین واسطه، افزایش یافته است.

فروش متری مسکن راهکاری برای سرمایه گذاری در بازار مسکن با پول کم است. در این روش هر فردی می‌تواند با پرداخت مبلغ یک متر یا حتی کمتر، در بازار املاک سرمایه گذاری کرده و از رشد بازار مسکن و سود ساخت و ساز بهره‌مند شود. با این روش نه تنها از بازار مسکن جا نمی‌مانید، بلکه سود جذاب آن را هم بدست می‌آورید.

ارز دیجیتال: بازاری جوان و پر از فرصت‌های جدید

ارزهای دیجیتال یکی از جدیدترین و هیجان‌انگیزترین گزینه‌های سرمایه گذاری هستند. این بازار که به فناوری بلاک‌چین متکی است، امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین، اتریوم و بسیاری دیگر را فراهم می‌کند. از جمله مزایای بازار ارز دیجیتال به نسب طلا، موارد زیر هستند:

• ا مکان رشد بیشتر در کوتاه مدت و بلند مدت
• مصون بودن از دستکاری دولتی
• امکان انجام معاملات ۲۴ ساعته به صورت کاملا آنلاین

بازار ارزهای دیجیتال بسیار پر نوسان است. این نوسان‌ها به نحوی است که امکان کسب سود در آن، هم در کوتاه و هم در بلند مدت بیش از بازار طلاست. علاوه بر این، با توجه به غیرمتمرکز بودن بازار ارزهای دیجیتال، این بازار تحت کنترل هیچ دولتی در جهان نیست. بنابراین از دستکاری مستقیم دولت‌ها در امان است.

یک مزیت جذاب دیگر برای ارزهای دیجیتال این است که شما می‌توانید به صورت کاملا آنلاین، در هر ساعتی از شبانه روز معامله کنید. در صورتی که طلا چنین مزیتی ندارد. حتی با خرید طلا از بورس، هر چند می‌توانید معامله خود را به صورت آنلاین انجام دهید، اما امکان معامله ۲۴ ساعته در بورس وجود ندارد.

از جمله معایب ارزهای دیجیتال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نوسان بسیار شدید
• نیاز به سطح بالایی از دانش
• خطر از دست دادن کل دارایی

در بین تمام بازارهای سرمایه گذاری، ارز دیجیتال بیشترین نوسان را دارد. همین باعث می‌شود برای کسب سود و ضرر نکردن در این بازار، نیازمند دانش بسیار بالایی باشید. همچنین به دلیل عدم متمرکز بودن آن، با اشتباهاتی مثل فراموش رمز عبور کیف بود خود، یا استفاده از شناسه اشتباه برای انجام تراکنش، ممکن است به سادگی کل دارایی خود را از دست بدهید.

بورس و صندوق‌های سهامی: بازاری قدیمی، سودآور و پرریسک

بازار بورس، با امکان خرید سهام شرکت‌های مختلف، یکی از قدیمی‌ترین ابزارهای سرمایه گذاری محسوب می‌شود. علاوه بر آن، صندوق‌های سهامی که توسط متخصصان مدیریت می‌شوند، گزینه‌ای مناسب برای افراد کم‌تجربه در بازار سهام هستند.

از جمله مزایای بازار بورس برای سرمایه گذاری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. 

• امکان ورود با سرمایه اندک
• امکان دریافت سود دوره‌ای
• نقدشوندگی مناسب
• سهولت نسبی برای شروع سرمایه گذاری

برای ورود در بورس می‌توانید حتی با ۱۰۰ هزار تومان شروع کنید. برای شروع سرمایه گذاری، با توجه به وجود دفاتر حضوری کارگزاری‌های بورس، امکان ثبت نام در بورس و شروع سرمایه گذاری حتی برای افرادی که با فضای آنلاین آشنایی ندارند فراهم شده است. 

یکی از مزایای سرمایه گذاری در بورس این است که سود برخی از شرکت‌ها، به صورت دوره‌ای به سرمایه گذاران پرداخت می‌شود. علاوه بر این، به واسطه حجم بالای معاملات، معمولا قدرت نقدشوندگی در بورس بسیار بالاست. اما سرمایه گذاری بورس معایب زیر را هم دارد.

• نوسان‌ها شدید
• تاثیرپذیری شدید از شرایط اقتصادی و سیاسی
• دوره‌های رکود طولانی و افت شدید
• نیازمند دانش و تخصص

بازار بورس به دلایل مختلف، به شدت تحت تاثیر مسائل سیاسی و تحولات اقتصادی قرار دارد. همین تاثیرپذیری باعث می‌شود نوسان این بازار بسیار زیاد باشد. علاوه بر این در دوره‌هایی مثل سال ۱۳۹۹، شاهد ریزش شدید و ناگهانی بورس و پس از آن رکود عمیق در این بازار بودیم.

مجموع این عوامل باعث می‌شود برای موفقیت در بورس، نیازمند دانش و تخصص زیادی باشید. بخش از این دانش مربوط به شناسایی و تحلیل کسب‌وکارهای فعال در بورس است و بخش دیگر، توانایی تحلیل تکنیکال و پیش‌بینی بازار از روی نمودارها.

صندوق‌های درآمد ثابت: بدون ریسک با سودی کمتر از تورم

صندوق‌های درآمد ثابت یکی از امن‌ترین ابزارهای سرمایه گذاری هستند که بازدهی ثابت و مشخصی دارند. مزیت اصلی این صندوق‌ها این است که سرمایه گذاری در آن‌ها فاقد ریسک است. هر زمان هم که بخواهید اصل پول خود را از این صندوق‌ها برداشت کنید، به سرعت به پول خود می‌رسید. به عبارت دیگر صندوق‌های درآمد ثابت، نقدشوندگی خوبی دارند.

اصلی‌ترین عیب این صندوق‌های این است که سودی که به شما پرداخت می‌کنند، کمتر از نرخ تورم است. به عبارت دیگر، با سرمایه گذاری پول خود در این صندوق‌ها، از تورم عقب می‌افتید.

کدام بازار را برای سرمایه گذاری انتخاب کنیم؟

اگر اهل ریسک هستید، بازار ارز دیجیتال یا بورس می‌تواند گزینه‌های مناسبی برای شما باشد. البته حتما پیش از ورود به این بازارها، دانش خود را افزایش دهید تا دچار ضرر و زیان نشوید.

اگر اهل ریسک نیستید و نگاه شما برای سرمایه گذاری بسیار بلند مدت است، بازار طلا می‌تواند برای شما مناسب باشد. اما اگر ریسک‌پذیر نیستید و نگاه شما برای سرمایه گذاری کوتاه مدت است و به دریافت سود ماهانه نیاز دارید، صندوق درآمد ثابت می‌تواند گزینه مناسبی باشد.

در صورتی که ریسک‌پذیر نیستید، نگاه شما برای سرمایه گذاری کوتاه مدت است و نیازی به دریافت درآمد ماهانه از سرمایه گذاری خود ندارید و سودی بیش از تورم برای شما جذاب است، استفاده از پلتفرم آکومتر برای خرید متری مسکن، بهترین گزینه برای شماست.